O międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG) - biznes w ujęciu Polska - Austria
Polscy eksporterzy i importerzy handlujący ze swoimi partnerami biznesowymi w całej Europie stoją często przed wyborem prawa właściwego. Tego wyboru dokonuje się przy zawieraniu umów międzynarodowej sprzedaży towarów.
W trakcie jednej z ostatnich rozmów z klientem z Poznania usłyszałem takie pytanie:
"Panie Mecenasie, czy ten zapis w umowie dotyczący prawa właściwego ma w ogóle jakiś sens? Przecież my i nasz austriacki kontrahent prowadzimy działalność gospodarczą. W Polsce i Austrii obowiązuje Konwencja Wiedeńska o międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG). Wszystko jest jednolicie uregulowane! Po co więc wybierać miedzy prawem polskim i austriackim, skoro nie ma różnic."
Bardzo mądre pytanie, pomyślałem, i od razu wyjaśniłem klientowi, że:
- To prawda, że i w Polsce i w Austrii obowiązuje Konwencja Wiedeńska o międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG).
- To prawda, że obowiązuje ona przedsiębiorstwa, jeśli nie dokonano w umowie wyłączenia jej stosowania.
- Nie prawdą jest jednak, że wszystko jest jednolicie uregulowane, ponieważ Konwencja ta nie reguluje wszystkich problemów prawnych, jakie się pojawiają przy międzynarodowej sprzedaży towarów. W sytuacji braku ujednoliconych regulacji, stosuje się określony przez strony lub przepisy kolizyjne prawo właściwe. Dlatego bardzo istotne jest określenie konkretnego porządku prawnego dla oceny pozostały kwestii.
Konwencja reguluje takie kwestie jak:
- zawarcie międzynarodowej umowy sprzedaży,
- formę zawarcia takiej umowy,
- prawa i obowiązki stron,
- skutki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.
Konwencja nie reguluje m.in. kwestii:
- zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych stron, pełnomocnictwa,
- kontroli OWU,
- naruszenia ustawy lub zasad współżycia społecznego,
- prawa rzeczowego (np. chwili przejście własności sprzedawanego towaru na kupującego),
- wysokości odsetek,
- potrącenia,
- cesji,
- przedawnienia roszczeń w handlu międzynarodowym.
Przykład: Jeśli klient sprzedaje określone co do tożsamości maszyny budowlane lub przemysłowe, to może dojść do rozbieżnych pozycji prawnych.
a) według prawa polskiego, własność takich maszyn przechodzi w chwili podpisania umowy sprzedaży,
b) według prawa austriackiego, własność takich maszyn przechodzi dopiero w chwili ich wydania kupującemu.
Jest to bardzo istotne dla odpowiedniego zabezpieczenia interesów klienta (także na wypadek ogłoszenia upadłości przez kontrahenta). Klient razem z kontrahentem mogą dokonać wyboru prawa właściwego dla międzynarodowej umowy sprzedaży, np. prawa polskiego lub austriackiego.
Taki wybór wskaże porządek prawny, który będzie określał przepisy znajdujące zastosowanie w zakresie nieuregulowanym Konwencją Wiedeńską.
Taki wybór prawa nie będzie jednak dotyczył prawa rzeczowego, które rządzi się własnymi regułami. Nabycie i utrata własności rzeczy ruchomych (towarów), podlega co do zasady prawu państwa, w którym przedmiot ten się znajduje.
Chociaż bezpośrednio nie można dokonać wyboru prawa rzeczowego, to strony w pewnym zakresie tak mogą określić miejsce spełnienia świadczenia, aby własność towarów przeszła na kupującego, według "wybranego" porządku prawnego.
Razem z klientem omówiliśmy w tym miejscu również zastrzeżenie prawa własności i inne mniej biznesowe kwestie, jak zbliżające się EURO 2016 we Francji.
Pierwsze mecze już prawie za miesiąc, tj. 10.06.2016!